دانشیار بخش تحقیقات تغذیه و فیزیولوژی دام، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
محصول فرعی پسته یکی از محصولات فرعی حاصل از پسته پاک‌کنی است که میزان تولید آن حدود 6/1 برابر پسته خشک تولیدی می‌باشد. ارزش غذایی این محصول قابل مقایسه با خوراک‌های رایج در تغذیه دام‌ها بوده و می‌تواند بخشی از جیره نشخوارکنندگان را تشکیل دهد و ضمن جبران بخشی از کمبود خوراک دام، در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی مؤثر باشد. رطوبت و مواد آلی بالا، زمینه فساد سریع آن‌را فراهم می‌نماید و از این رو نگهداری و ذخیره‌سازی آن نیاز به اقدامات ویژه دارد. خشک‌کردن طبیعی محصول در برابر آفتاب به حداقل 4 روز زمان، محوطه گسترده و تمیز و زیر و رو کردن چندین بار در روز دارد. در رابطه با استفاده از خشک‌کن‌های حرارتی، تاکنون اقدام مؤثری انجام نشده و محصول تولیدی با خشک‌کن‌ها از کیفیت مناسبی برخوردار نبوده است. تهیه سیلاژ از محصول فرعی پسته در سیلو‌های خندقی موفقیت آمیز بوده اما پس از باز شدن درِ سیلو و قرار گرفتن در معرض هوا، رنگ سیلاژ تیره شده و ظاهر نامناسبی پیدا می‌کند. به‌نظر می‌‌رسد تولید سیلاژ محصول فرعی پسته در حجم کم و در کیسه‌های پلاستیکی بسته‌بندی شده بتواند راهکار مناسبی برای نگهداری و استفاده در تغذیه دام باشد. همچنین تهیه سیلاژ خوراک کامل حاوی پوست پسته می‌تواند راهکار دیگری برای استفاده عملی از این محصول باشد. در صورت فرآوری مناسب محصول، می‌توان از آن به‌صورت خشک یا سیلاژ در جیره گاوهای شیری تا سطح 8 درصد، گاوهای گوشتی تا سطح 12 درصد و گوسفند و بز تا سطح 20 درصد ماده خشک جیره استفاده کرد.
)