میزان و علل ایجاد تلفات و دورریز گوجه فرنگی در زنجیره توزیع استان همدان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

بخش تحقیقات فنی مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی همدان

چکیده

گوجه‌فرنگی از محصولات مهم گروه سبزی و صیفی است. بخش مهمی از این محصول به دلیل ماهیت و شیوه زراعت آن، در زنجیره توزیع با تلفات، دورریز و افت ارزش روبرو می‌شود. شناخت نقاط بحرانی و دلایل بروز آسیب و تلفات در این محصول، گام اساسی در تصمیم‌گیری برای مهار تلفات و دور ریز این محصول است. طبق برآوردها 13 درصد محصول در مراحل مختلف پس از برداشت از چرخه مصرف خارج می‌شود. بیشترین مقدار تلفات در مزرعه و کمترین آن در میادین میوه و تره‌بار ایجاد می‌شود. بیشترین مقدار افت ارزش گوجه‌فرنگی در خرده‌فروشی‌ رخ می‌دهد. مشکلات کارگری و جابه‌جایی نامناسب؛ عدم تعادل بین عرضه و تقاضا و ضعف زیرساخت‌ها از دلایل اصلی تلفات در حلقه‌های مزرعه، عمده‌فروشی گوجه‌فرنگی است. انتقال آسیب‌های پنهان از حلقه‌های پیشین و عدم مواجهه مناسب خریداران با محصول به همراه آشنایی ناکافی فروشندگان با ماهیت محصول؛ از نقاط بحرانی ایجاد دورریز گوجه‌فرنگی در خرده‌فروشی است. عدم تعادل بین حجم خرید و مصرف به همراه مهارت و دانش نامناسب مصرف‌کنندگان از عوامل کلیدی دورریز گوجه‌فرنگی در خانوارها است. انجام اصلاحات ساده، در دسترس و کم‌هزینه در همه حلقه‌ها در تحقق کاهش 50 درصدی تلفات گوجه‌فرنگی موثر است. بهبود روش‌های مدیریت برداشت، انجام فرایند پیش‌خنک‌کردن محصول، بهبود روش‌های بسته‌بندی و جابه‌جایی و اصلاح زیرساخت‌های میادین عمده‌فروشی از روش‌های کاهش مقرون به صرفه تلفات است. افزایش سطح مهارت و دانش ذینفعان هر حلقه، ، تنظیم نظام عرضه و تقاضای محصول، و بهبود مهارت خرید، نگهداری و مصرف در خانوارها از راه‌کارهای کلیدی برای کاهش دورریز گوجه‌فرنگی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات